4 Ocak 1935 Marmara Adası depremi

4 Ocak 1935 günü saat 16.38’de merkez üssü Marmara Adası olan 6,4 büyüklüğünde bir deprem meydana gelmişti. İnsanoğlunun doğa karşısında ne kadar aciz kaldığına şahit olmuştu adalılar. Bilanço ağırdı…
Ramazan dolayısı ile iftarı bekleyen halk, ilk önce top sesini andırır gürültüler işitmişti. Ne olduğunu anlamalarına fırsat kalmamış, bütün şiddetiyle deprem başlamıştı. İlk büyük sarsıntıda üzerlerindeki ev kıyafetiyle ve çıplak ayakla sokağa fırlayan halk panik içinde yakınlarını bulmaya çalışmıştı.
Evler yıkılmaya başlamış, her yerden feryat ve çığlıklar yükselmişti. Yıkımın meydana getirdiği toz bulutu etrafı kaplarken, yıkılmayıp ağır hasarlı olan binalar ikinci ve üçüncü şok dalgasında yerle bir olmuştu. Felaketin görgü tanıklarından ‘Güvercin motoru’ makinisti Veysel, Marmara merkezde bir kahvehanede otururken olaya şahit olmuştu. “-Çok sert fırtına vardı, kar yağıyordu. Bir gürültü koptu ve o anda sallanmaya başladık, herkesin benzi sarardı. Kendimizi sokağa attık, ayakta dahi durmakta güçlük çekiyorduk. Üzerlerindeki ev kıyafetleriyle sokağa fırlayıp bağrışan ve imdat isteyen halk sahildeki kayıklara sığındı. Sarsıntı durduktan sonra evlerin yıkılış seslerine, dağdan kopan kayaların gürültüsü karışıyordu” demişti. Adalılar neye uğradıklarını şaşırmış bir vaziyette, yıkıntılar arasında yardım bekleyenleri kurtarmaya çalışıyordu.


İlk geceyi sahilde karaya çekilmiş balıkçı kayıklarında geçiren halk perişandı. Deprem nedeniyle telgraf hattında bir arıza meydana gelmiş, 8-10 saat yardım talebinde bulunamamışlardı. Nahiye kâtibi, Jandarma ve bazı adalıların uzun uğraşları sonucu hat tamir edilebilmiş ve ilk mesaj Erdek’e iletilmişti. “İmdat Ölüyoruz!” Deprem Erdek’te de bazı binaları yıkmış, birçoğunu ise çatlatmıştı. Ahali korku içindeydi. Marmara’dan gelen imdat çağrısı üzerine, oradaki akraba ve tanıdıkları için endişeye kapılmışlardı. Kara Mehmet’in teknesiyle yiyecek gönderilmeye çalışıldıysa da tekne fırtına nedeniyle boğazı geçememişti. İlk gece yardım ulaşamamış felaketzedeler aç ve açıkta kalmıştı.
İkinci gün, normal seferini yapan ‘Antalya’ vapuru vasıtası ile Erdek Kaymakamı ve Kızılay yetkililerinden oluşan 14 kişilik heyet Marmara Adası’na hareket etmişti. Sırasıyla Paşalimanı ve Yiğitler’e geçerek, adalardaki vaziyeti yerinde incelemiş, derhal halkın iaşesi ve barınması üzerinde durulmuştu. İlk etapta adaların tamamında 400’e yakın çadır kurulmuş, yaralılardan tedavisi ada koşullarında mümkün olmayanlar hemen Bandırma’ya sevk edilmişti. Soğuk hava nedeniyle depremzedelerde hastalıklar başlamıştı…
Sonraki günlerde, Balıkesir Valisi ile birlikte İl Sağlık Müdürü ve Kızılay müfettişleri adalara geçerek tetkiklerde bulunmuştu. Kış mevsimi olduğundan, daha esaslı tedbirler alınması zorunluydu. Bu nedenle sahil bandına tahta barakalar yapılarak adalar halkının kara kıştan etkilenmeleri engellenmeye çalışılmıştı. Bu barakalar; tek katlı bir oda, mutfak ve banyodan oluşmaktaydı. Ayrıca Marmara Adası merkezinde 3 doktor ve 5 sıhhiye memuruyla, 15 yataklı bir revir açılmıştı. Marmara ve çevre adalardaki köylerde tahribat oldukça fazlaydı.
Günler geçtikçe vahim tablo gözler önüne seriliyordu. Deprem bölgesinde 1316 yapı yıkık ve harap vaziyetteydi. Marmara merkezde bulunan evlerden 68’i yıkılmış, 37 ev de oturulamaz hale gelmişti. Tahsin Furtun’un konserve fabrikası, Giritli Arif Ağa’nın yağhanesi ve Aron kaptanın Şarap mahzeni yerle bir olmuştu. 64 ev bulunan Çınarlı köyünde 7 ev ayakta kalabilmişti. Gündoğdu köyünün neredeyse tamamı yıkılmıştı. Bir anne ve kızı göçük altında kalarak canlarını yitirmişti. Asmalı köyündeki evlerin büyük bir bölümü yıkılmıştı. 7 ev de çıkan yangında kül olmuş, ahırın üstüne yıkılmasıyla bir köylü can vermişti. Paşalimanı Adası’ndaki; Poyrazlı, Tuzla, Harmanlı, Balıklı ve Paşalimanı köylerindeki evlerin %90’ı yıkılmıştı. Özellikle ‘Harmanlı’ köyü sahilinde çökme yaşanmış, bazı evler suyun altında kalmıştı. Ekinlik Adası’nda can kaybı yoktu ancak 30 ev yıkılmış, 26’sı ise oturulamaz hale gelmişti. Avşa Adası merkezinde bir ev hariç 159 evin hepsi yıkılmış, 1 kişi enkaz altında kalarak can vermişti. Yiğitler köyünde 41 ev yıkılmıştı. Hayırsız Ada’daki sis düdüğü binası da yıkılmış, deniz feneri inşaatında çalışan 15 kişi fırtına nedeniyle üç gün Hayırsız Ada’da yardım beklemişti…
Deprem, Kapıdağı yarımadasındaki İlhanlar, Narlı ve Ocaklar köylerinde de yıkıma sebep olmuş, Marmara merkez ve Gündoğdu köylerindeki çeşmeler kurumuştu.

Bu Haber 5152 Kez Okundu.Ekleme Tarihi:18.02.2023